Descubren un movimiento del cristalino que explica por qué estamos a ciegas una hora al día sin darnos cuenta

 A prestixiosa revista científica PLOS ONE publicou no seu último número que os investigadores Pablo Artal e Juan Tabernero, do Laboratorio de Óptica da Universidade de Murcia (España), descubriron que o noso cristalino oscila arriba e abaixo logo de cada movemento ocular emborronando durante unhas décimas de segundo as imaxes na retina, pero non o percibimos grazas a que ao mesmo tempo se produce un 'apagón' no noso sistema visual que dura un tempo similar a ese vaivén do cristalino. Esa ceguera transitoria, que se denomina científicamente supresión sacádica, evita que vexamos imaxes distorsionadas cada vez que fixamos a vista nun punto.
"Os nosos ollos móvense continuamente mantendo os obxectos de interese ben situados na zona da retina con maior resolución. Estes movementos denomínanse sacádicos. De media, o ser humano realiza máis de 60.000 movementos sacádicos ao día durante os cales nosa visión queda suprimida durante un breve período de tempo (50 milisegundos) no cal quedámosnos/quedámonos prácticamente a cegas. Si sumásemos todas estas supresiones sacádicas, poderiamos dicir que pasamos ao redor dunha hora ao día ás escuras sen darnos conta diso", explica o profesor Artal, cuxas investigacións situáronlle na primeira liña mundial da óptica e a oftalmología.

Juan Tabernero e Pablo Artal xunto ao instrumento con cámara ultrarrápida que crearon para estudar os movementos do cristalino.
 

Co obxectivo de coñecer mellor os mecanismos dinámicos do ollo, o grupo do Laboratorio de Óptica construíu un novo instrumento para estudar os movementos do cristalino durante e logo dos movementos sacádicos. O físico Juan Tabernero, co-autor do estudo, detalla que "mediante o uso deste novo sistema experimental, que integra unha cámara ultrarrápida capaz de realizar 400 imaxes por segundo, observamos que tras un movemento sacádico o cristalino se balancea como un sistema de masa e resorte amortiguado ata que recupera a estabilidade. Dalgunha forma compórtase como un peirao".
As simulaciones ópticas mostraron que devandito bamboleo enturbia notoriamente as imaxes que o ollo forma na retina (ver figura), especialmente nos tempos ( 50 ms) que seguen ao movemento sacádico do ollo.

As razóns físicas ou neurológicas da supresión de visión post-sacádica non están claras. Os investigadores da UMU puideron constatar que esa interrupción da vista cando finaliza o movemento ocular e os vaivéns do cristalino mostran patróns de tempo similar, polo que poderían estar sincronizados. Dito doutra forma, "este descubrimento suxire que o noso sistema visual desenvolveu unha estratexia de protección contra a degradación da imaxe retiniana durante os mecanismos oculares na que se priorizou a 'ceguera' temporal imposta polo cerebro a unha visión con fenómenos anómalos que puidese resultar confusa e molesta. Pero para certificar esta suposición será necesario seguir investigando", aclara Artal.
O que xa é unha realidade palpable son as potenciais aplicacións clínicas que aportan tanto o novo instrumento desenvolvido por LOUM como os resultados do estudo publicado en PLOS ONE para mellorar o diagnóstico e o seguimiento de patologías que afectan ao cristalino, como a síndrome de Marfan ou a síndrome pseudoexfolitativo, á vez que servirán para perfeccionar a estabilidade das lentes intraoculares.